Το πρώτο τετράμηνο του 2014 αυξήθηκαν κατά 142% οι συλλήψεις μεταναστών που είχαν εισέλθει παράνομα στην Ελλάδα από τα ανατολικά θαλάσσια σύνορα.
Μετά το Φαρμακονήσι τώρα η Σάμος. Η μία μετά την άλλη οι τραγωδίες στο Αιγαίο επαναφέρουν στην επικαιρότητα με τον πιο τραγικό τρόπο το θέμα της παράνομης διακίνησης μεταναστών από την Τουρκία στην Ελλάδα.
Στις 20 Ιανουαρίου την κοινή γνώμη είχε συγκλονίσει η τραγωδία στο Φαρμακονήσι, όπου τουλάχιστον 10 μετανάστες έχασαν τη ζωή τους. Πριν από λίγες ημέρες το ναυτικό δυστύχημα στα ανοιχτά της Σάμου είχε ως αποτέλεσμα να βρουν φρικτό θάνατο 22 μετανάστες, ενώ επτά ακόμη αγνοούνται.
Ενδεικτικά της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί στο Αιγαίο είναι τα στοιχεία σύμφωνα με τα οποία το πρώτο τετράμηνο του 2014 αυξήθηκαν κατά 142% οι συλλήψεις μεταναστών που είχαν εισέλθει παράνομα στην Ελλάδα από τα ανατολικά θαλάσσια σύνορα σε σύγκριση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα πέρυσι.
Ειδικότερα πέρυσι οι συλλήψεις από Λιμενικό και ΕΛ.ΑΣ. είχαν φτάσει περίπου τις 1.800, ενώ εφέτος έφτασαν τις 4.363. Σχετικά με το «εισιτήριο» του ταξιδιού το «πέρασμα» προς ελληνικό νησί κοστίζει από 500 ως 1.500 ευρώ, ενώ το πιο μακρινό ταξίδι - όπως αυτό που εκτιμάται πως θα έκαναν οι μετανάστες του γιοτ που εντοπίστηκε στη Σάμο - κοστίζει από 1.500 ως 4.500 ευρώ. Τα ποσά είναι διαφορετικά για τους ανηλίκους.
Το ναυάγιο της Σάμου
Η υπόθεση για τις συνθήκες του ναυαγίου στο Φαρμακονήσι παραμένει ακόμη υπό διερεύνηση, αν και έχουν περάσει σχεδόν τρεισήμισι μήνες από τότε. Ο νέος φάκελος, αυτός για την υπόθεση της Σάμου, άνοιξε στις αρχές της εβδομάδας και μέσα σε αυτόν συμπεριλαμβάνονται τα ονόματα δύο συλληφθέντων που είναι οι διακινητές και οι οποίοι είναι υπήκοοι Συρίας, μιας χώρας που μαστίζεται από εμφύλιο πόλεμο και έχει οδηγήσει χιλιάδες στο να πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς, κάτι το οποίο φαίνεται να εκμεταλλεύονται οι σύγχρονοι δουλέμποροι.
Το γιοτ είχε και ένα μικρότερο φουσκωτό. Μέσα από το ναυλοσύμφωνο και από την έρευνα θα διαπιστωθεί ποιοι οργάνωσαν το ταξίδι για τους μετανάστες και σε ποιον/ ποιους ανήκει το σκάφος καθώς φέρεται να είναι μια offshore εταιρεία. Παράλληλα στο πλαίσιο της διερεύνησης της υπόθεσης έχει ζητηθεί και η συνδρομή της Interpol και η συνεργασία των τουρκικών Αρχών.
Στελέχη του Λιμενικού σημειώνουν με νόημα ότι το γιοτ αναχώρησε από μαρίνα (και άρα ελεγχόμενο χώρο) των τουρκικών ακτών απέναντι από τη Σάμο και εκτιμάται - βάσει του είδους του σκάφους που χρησιμοποιήθηκε - ότι δεν είχε ως τελικό προορισμό το ελληνικό νησί αλλά ενδεχομένως κάποια άλλη ελληνική περιοχή στα δυτικά της χώρας ή ακόμη και την Ιταλία.
Από τις ως τώρα καταθέσεις των διασωθέντων προκύπτει πάντως ότι το σκάφος αναποδογύρισε επειδή υπήρξε εισροή υδάτων, ενώ εντύπωση προκαλεί η πληροφορία ότι οι καμπίνες - μέσα στις οποίες βρέθηκαν 18 σοροί - δεν ήταν κλειδωμένες. Κάτι που, όπως λένε λιμενικοί, δείχνει ότι η ανατροπή έγινε μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα να εγκλωβιστούν οι μετανάστες και να βρουν τραγικό θάνατο. Από τους διασωθέντες οι 13 βρέθηκαν στο αναποδογυρισμένο συνοδευτικό φουσκωτό του γιοτ και οι υπόλοιποι 23 στο γιοτ.
Διερεύνηση σε βάθος για τα αίτια που οδήγησαν στην πρόσφατη τραγωδία με τους 22 νεκρούς μετανάστες ανοικτά της Σάμου ζήτησε από τις ελληνικές Αρχές η εισηγήτρια του Συμβουλίου της Ευρώπης, βουλευτής των Σοσιαλιστών Ταϊνέκε Στρικ.
Συσσώρευση μεταναστών
Η κίνηση της Τουρκίας με το άνοιγμα των συνόρων με τη Συρία στην πρώτη φάση της κρίσης είχε ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση μεγάλου αριθμού μεταναστών στο έδαφός της.
Δίνοντας κάποια κίνητρα οι τουρκικές Αρχές τούς μετακίνησαν προς τα παράλια.
Εκτιμάται ότι αυτή τη στιγμή στις τουρκικές ακτές του Αιγαίου βρίσκονται συγκεντρωμένοι 500.000 ως 900.000 μετανάστες - στην πλειονότητά τους Σύροι - περιμένοντας την ημέρα που οι σύγχρονοι δουλέμποροι θα τους βάλουν σε ένα πλοίο με προορισμό την Ελλάδα ή την Ιταλία. Εκτός από Σύρους, στα τουρκικά παράλια βρίσκονται μετανάστες από ασιατικές χώρες όπως το Αφγανιστάν αλλά και πολλοί από Δυτική και Υποσαχάρια Αφρική.
«Οσο διαρκεί η κρίση στη Συρία και δεν διαφαίνεται διέξοδο θα αυξάνεται ο όγκος των μεταναστών που θα κοιτάζουν προς τη Δύση αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον» τονίζει αξιωματικός του Λιμενικού, ο οποίος παραπέμπει στα στατιστικά στοιχεία των συλλήψεων του πρώτου τετραμήνου λέγοντας ότι πρόκειται για μια εντυπωσιακή αύξηση ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί.
Σημειώνεται ότι την ημέρα της τραγωδίας στο λιμάνι της Σάμου εντοπίστηκαν 20 μετανάστες που είχαν μπει παράνομα στη χώρα μας, ενώ ύστερα από λίγες ώρες πλήρωμα σκάφους του Λιμενικού διέσωσε 24 μετανάστες στα τουρκικά χωρικά ύδατα.
Αιγαίο, το «πέρασμα» των μεταναστών
Από το 3000 π.Χ. το Αιγαίο αποτελούσε μια παραδοσιακή οδό των μεταναστών από την Ανατολή προς τη Δύση, κάτι που συνεχίζεται ως τις ημέρες μας. Οπως λένε στελέχη του Λιμενικού, οι μετανάστες που μπαίνουν παράνομα από την Τουρκία στην Ελλάδα στόχο έχουν να κινηθούν προς τα δυτικά με τελικό προορισμό χώρες της Δυτικής Ευρώπης, όπου ενδεχομένως βρίσκονται συγγενικά τους πρόσωπα. Οι λιμενικοί σημειώνουν ότι «καλούμαστε να διαχειριστούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το φαινόμενο της παράνομης εισόδου μεταναστών, που βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε διαρκή αύξηση».
Ενίσχυση στις πύλες εξόδου προς Ιταλία
Οι αξιωματικοί του Λιμενικού τονίζουν ότι σημαντικά είναι και τα μέτρα που λαμβάνονται στα λιμάνια από όπου αναχωρούν πλοία προς Ιταλία, όπως στην Πάτρα και στην Ηγουμενίτσα, αλλά και στις ακτές της Δυτικής Ελλάδας για την αποτροπή μεταναστών που έχουν μπει παράνομα στη χώρα μας και σκοπεύουν να μετακινηθούν προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οπως λένε χαρακτηριστικά, «όσο ένας διερχόμενος αλλοδαπός έχει ελπίδα πως θα φύγει προς Ιταλία τόσο θα μπαίνει ένας άλλος από τα ανατολικά σύνορα». Και συμπληρώνουν: «Αυτό γίνεται στην Τουρκία. Μπαίνουν από τα νότια και ανατολικά σύνορά της γιατί ξέρουν ότι από κάπου θα βγουν».
Η συμβολή των Ενόπλων Δυνάμεων
Για τον ρόλο των Ενόπλων Δυνάμεων - και κυρίως του Πολεμικού Ναυτικού - αξιωματικοί του Λιμενικού λένε ότι η συνδρομή τους είναι αυτή που έχει ζητηθεί. Δηλαδή, τα παρατηρητήρια, εφόσον διαπιστώσουν κάποια ύποπτη κίνηση στη θάλασσα, να ενημερώνουν άμεσα το πλησιέστερο πλωτό σκάφος του Λιμενικού. Με τον τρόπο αυτόν, σημειώνουν, έχουν εντοπιστεί εγκαίρως σκάφη με μετανάστες που επιχειρούν οι διακινητές να τους μεταφέρουν παράνομα στη χώρα μας.
Ενισχύουν τον στόλο και κάνουν τα «στραβά μάτια»
Σύμφωνα με στελέχη του Λιμενικού, οι τουρκικές Αρχές ενισχύονται με μέσα για την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης μεταναστών, αλλά από τα στατιστικά στοιχεία των συλλήψεων προκύπτει ότι η αύξηση των χρημάτων είχε το αντίθετο ακριβώς αποτέλεσμα από το επιδιωκόμενο.
Ειδικότερα την περίοδο 2007-2013 η Τουρκία έλαβε από ευρωπαϊκά κονδύλια ένα ποσό της τάξεως του μισού δισεκατομμυρίου ευρώ για να ενισχύσουν τις δομές ελέγχου της παράνομης διακίνησης μεταναστών. Και διερωτώνται οι λιμενικοί: Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;
Επίσης πληροφορίες αναφέρουν ότι η Τουρκία πέτυχε να αυξήσει τα χρήματα αυτά κατά 20% και να φτάσουν το ποσό των 636.000.000 ευρώ για την περίοδο 2014-2020, ενώ την ίδια στιγμή, βάσει των στοιχείων, φαίνεται ότι έχει «ανοίξει την πόρτα» για τους μετανάστες κάνοντας παράλληλα τα «στραβά μάτια» προκειμένου να μειωθεί ο αριθμός των συγκεντρωμένων μεταναστών στις ακτές του Αιγαίου. Τα χρήματα αυτά δίδονται σε υπό ένταξη χώρες προκειμένου να συγκλίνουν στις δομές τους προς αυτές της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
