Το κουδούνι χτυπά και τα παιδιά μοιράζονται στις τάξεις για να ξεκινήσει το μάθημα. Σε μία από τις 24 αίθουσες στο παλιό κτίριο επί της οδού Σόλωνος, συνολικά 10 μαθητές της γ'λυκείου παίρνουν τη θέση τους στα θρανία, ανοίγουν τα βιβλία και καρφώνουν το βλέμμα τους στον καθηγητή, ο οποίος αναλύει τους συντακτικούς κανόνες σε ένα άγνωστο κείμενο των αρχαίων ελληνικών.
Η πρώτη διδακτική ώρα ξεκίνησε στις 5 το απόγευμα και κυλά με γοργούς ρυθμούς. Οταν οι 10 μαθητές εγκαταλείπουν την αίθουσα, σειρά παίρνει η νέα «φουρνιά». Τα μαθήματα θα συνεχιστούν έως τις 9 το βράδυ.
Από το Κοινωνικό Φροντιστήριο της Βιβλιοθήκης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, που μετρά φέτος δύο χρόνια «ζωής», περνούν εβδομαδιαίως (Δευτέρα - Παρασκευή) περισσότεροι από 270 μαθητές όλων των τάξεων του γυμνασίου και του λυκείου! Οι 72 εθελοντές καθηγητές, με βασικό τους «όπλο» το μεράκι τους για διδασκαλία, προσφέρουν δωρεάν μαθήματα σε παιδιά οικογενειών που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και αδυνατούν να ανταποκριθούν στα τσουχτερά έξοδα του ιδιωτικού φροντιστηρίου. Το Κοινωνικό Φροντιστήριο της Αρχιεπισκοπής είναι ένα από τα δεκάδες που λειτουργούν πλέον σε όλη την Ελλάδα. Πρόκειται πια για θεσμό, ο οποίος ξεκίνησε δειλά το 2011 και τον τελευταίο χρόνο έχει γιγαντωθεί, με τη συμμετοχή δήμων ανά τη χώρα, εργατικών κέντρων και φιλανθρωπικών οργανώσεων. Στόχος των Κοινωνικών Φροντιστηρίων είναι να ελαφρύνουν τον προϋπολογισμό των οικογενειών που υφίστανται οικονομική... αφαίμαξη στην Ελλάδα της κρίσης.
«Πέρυσι είχαμε περίπου 150 μαθητές σε όλα τα τμήματα του γυμνασίου και του λυκείου. Συνεχίσαμε το καλοκαίρι με θερινά τμήματα για τα παιδιά της β'και της γ'λυκείου. Η ζήτηση φέτος ήταν ιδιαίτερα αυξημένη και έτσι η νέα σχολική χρονιά μάς βρήκε με 270 μαθητές και 72 εθελοντές καθηγητές» λέει στην «κυριακάτικη δημοκρατία»ο Σεβαστιανός Ανδρεάδης, διευθυντής στη Βιβλιοθήκη της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και επικεφαλής του Κοινωνικού Φροντιστηρίου.
Τα μαθήματα γίνονται στον δεύτερο όροφο ενός παλιού κτιρίου -κατασκευής 1955- στην οδό Σόλωνος 4, στο κέντρο της Αθήνας, όπου λειτουργούσαν για πολλά χρόνια τα γραφεία της Εθνικής Τράπεζας. Η Αρχιεπισκοπή παρέλαβε τα ερειπωμένα γραφεία (η ιδιοκτησία ανήκει στην Ιερά Μονή Πεντέλης), προχώρησε στις απαραίτητες εργασίες (βάψιμο, ανακαίνιση κ.λπ.) και δημιούργησε 24 ολοκαίνουργιες αίθουσες για τις ανάγκες των μαθητών. Κατά την πρώτη χρονιά λειτουργίας του, το Κοινωνικό Φροντιστήριο δέχτηκε μαθητές οι οποίοι προέρχονταν κυρίως από οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα. Φέτος, όμως, τα κριτήρια... χαλάρωσαν, καθώς εκτινάχθηκε ο αριθμός των αιτήσεων σε σχέση με πέρυσι!
Με την ανεργία να χτυπά κόκκινο -αλλά και τον χώρο της Παιδείας να «βράζει», με τους εκπαιδευτικούς στα «κάγκελα» και συχνά με τα σχολεία κλειστά- απελπισμένοι οι γονείς ζητούν μία θέση για το παιδί τους στο Κοινωνικό Φροντιστήριο. Οπως αναφέρει ο κ. Ανδρεάδης, «καθημερινά μας παίρνουν τηλέφωνο δεκάδες γονείς και μας παρακαλάνε να δεχτούμε τα παιδιά τους. Πολλοί από αυτούς δεν αντέχουν, λυγίζουν και βάζουν τα κλάματα. Ανεργες μητέρες διαμαρτύρονται ότι δεν έχουν χρήματα να πληρώσουν το ρεύμα. Υπάρχουν μάλιστα και περιπτώσεις γονέων οι οποίοι μπροστά στο αδιέξοδο που βιώνουν μας ζητάνε δουλειά»!
Ο ίδιος χαρακτηρίζει τα κοινωνικά φροντιστήρια ως αναγκαίο κακό και σπεύδει να εξηγήσει ότι δεν υπάρχει κανένας ανταγωνισμός με τα ιδιωτικά φροντιστήρια, καθώς «εδώ έρχονται μαθητές οι οποίοι λόγω οικονομικής αδυναμίας ούτως ή άλλως δεν θα πήγαιναν σε κάποιο ιδιωτικό». Οι εθελοντές καθηγητές αποτελούν ένα μείγμα νέων και συνταξιούχων εκπαιδευτικών. Τη μεγαλύτερη ανταπόκριση έχουν δείξει μέχρι στιγμής οι φιλόλογοι, ενώ, όπως επισημαίνει ο κ. Ανδρεάδης, υπάρχουν ελλείψεις σε μαθηματικούς, βιολόγους και φυσικούς.
Απάντηση στην κρίση και στο πλήγμα που έχει δεχτεί η δημόσια δωρεάν Παιδεία λόγω του Μνημονίου δίνουν άλλωστε και οι δήμοι, οι οποίοι επίσης προσφέρουν, με τη βοήθεια εθελοντών εκπαιδευτικών, δωρεάν μαθήματα σε παιδιά δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου. «Φέτος “τρέχουμε” 44 διδακτικά τμήματα με 42 καθηγητές και πάνω από 160 μαθητές. Πρόκειται για παιδιά οικογενειών που πιέζονται οικονομικά και δυσκολεύονται να αντέξουν το βάρος των επώδυνων μέτρων» σημειώνει ο Ευάγγελος Αβγουλάς, αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής και Διά Βίου Μάθησης στον Δήμο Ιλίου. Κοινωνικά φροντιστήρια λειτουργούν ήδη στους Δήμους Ζωγράφου, Αλίμου, Ηλιούπολης, Γλυφάδας, Παλλήνης και σε δεκάδες ακόμα σε όλη τη χώρα.
Ο φιλόλογος (με τις δίδυμες κόρες) διδάσκει χωρίς να λαμβάνει αμοιβή
«Ενημερώθηκα για τα μαθήματα από το διαδίκτυο και η ιδέα μού φάνηκε εξαιρετική» λέει στην «κυριακάτικη δημοκρατία»ο εκπαιδευτικός Νίκος Δημακόπουλος, ένας από τους εθελοντές καθηγητές του Κοινωνικού Φροντιστηρίου της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Φιλόλογος και πατέρας δίδυμων κοριτσιών, ηλικίας 11 ετών, ο κ. Δημακόπουλος διδάσκει τέσσερις ώρες την εβδομάδα αρχαία ελληνικά σε μαθητές της γ'λυκείου. «Αν και οι περισσότεροι μαθητές μας πέρυσι προέρχονταν από οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα, φέτος τα πράγματα άλλαξαν, καθώς υπάρχει προσέλευση και από τα μεσαία στρώματα. Τα παιδιά που παρακολουθούν τα μαθήματα είναι κυρίως από τα δυτικά προάστια της Αττικής, αλλά έχουμε μαθητές και από τις θεωρητικά πιο πλούσιες γειτονιές του νομού» λέει ο κ. Δημακόπουλος. Οπως σημειώνει, οι μαθητές αγωνιούν για τις πανελλαδικές εξετάσεις και για το πώς θα καταφέρουν να περάσουν σε κάποιο ΑΕΙ ή ΤΕΙ στην Ελλάδα, «αν και στις συζητήσεις τους ακούγονται κάποιες ιδέες και επιθυμίες για μετάβαση στο εξωτερικό, που είναι δύσκολο να υλοποιηθούν λόγω οικονομικών δυσκολιών».
«Οσα έμαθα πέρυσι εδώ με βοήθησαν. Ολοι οι συντελεστές είναι εξαιρετικοί»
Ο 18χρονος Φώτης Παπανικολάου παρακολουθεί φέτος, για δεύτερη χρονιά, τα μαθήματα στο Κοινωνικό Φροντιστήριο και δηλώνει απόλυτα ικανοποιημένος από το επίπεδο των καθηγητών και της διδασκαλίας. Ο ίδιος πέρασε στη Σχολή Ιερατικών Σπουδών στα Ιωάννινα, αλλά δοκιμάζει ξανά την τύχη του στις πανελλαδικές εξετάσεις με στόχο κάποια σχολή στην Αθήνα. «Τα μαθήματα που έγιναν πέρυσι στο Κοινωνικό Φροντιστήριο με βοήθησαν πολύ. Ολοι οι καθηγητές είναι εξαιρετικοί και οι σημειώσεις που κρατούσα όλη τη χρονιά μού φάνηκαν χρήσιμες για τις εξετάσεις. Το Κοινωνικό Φροντιστήριο δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τα ιδιωτικά. Το πρόγραμμα είναι εντατικό, υπάρχει καθημερινό απουσιολόγιο και οι γονείς ενημερώνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα για τις επιδόσεις των παιδιών τους» λέει ο 18χρονος. Στόχος του Φώτη Παπανικολάου είναι να μπει σε κάποιο ΑΕΙ ή ΤΕΙ της Αθήνας. «Με ενδιαφέρουν αρκετά τμήματα, όπως το ΤΕΙ Βιβλιοθηκονομίας» προσθέτει.
Στάθης Βασιλόπουλος